Kinderen opvoeden en kinderen in
ontwikkeling brengen, het lijkt soms al moeilijk genoeg, zonder al die
praktische klusjes die er dagelijks bijkomen om het geheel draaiende te houden.
Vaak zien we dat als een last, een opgave die er nog maar eens bijkomt. En toch
zijn het net deze klusjes, deze routinemomenten die heel wat mogelijkheden met
zich meebrengen.
Leren en ontwikkelen kan immers altijd,
ook thuis, ook zonder ellenlange voorbereidingen of een tripje naar de
speelgoedwinkel. Zolang we voldoende AANDACHT besteden aan wat er gebeurt. Twee
vliegen in één klap dus. Onze routinematige klusjes verder uitvoeren, mét
aandacht voor de leer- en ontwikkelkansen die ze met zich meebrengen voor
kinderen.
Je kan het je zo al indenken, net
wanneer jij had gedacht om de vloer eens te vegen komt je kleuter rond je
benen hangen. Op dat moment is het enkel dát wat hij nog wil. Geen tekeningen
meer maken, niet meer met de poppenwagen spelen. Zelfs de tablet kan hem niet
bekoren op dat moment. Enkel meedoen met jou, samen de vloer vegen.
Klussen als leerkans
Laat dat nu net een klusje zijn waarbij
er een zekere bewustmaking rond hygiëne en netheid gebeurt. Je kan je kleuter
natuurlijk een kleine borstel in de hand drukken om te vegen, maar een kleuter
wil ‘the real deal’. Die wil het ook écht doen. Met een gewone, grote
veegborstel, en dan nog liefst die van jou. Een borstel waarbij hij voelt dat
‘controle houden over die lange steel’ echt niet zo gemakkelijk is, maar
waarbij hij het gevoel heeft dat hij er nét als de volwassenen mee aan de slag
kan gaan. Toch een tip: laat je kleuter best eerst vegen op plaatsen waar je
breekbare spullen niet in gevaar zijn! Zo kan hij oefenen op zijn motorische
vaardigheden.
Deze relatief complexe vaardigheid is
een perfect oefenmoment voor zijn tweehandigheid: één hand hoger aan de steel,
de andere meer onderaan. Bewegen terwijl de borstel de grond blijft raken en de
steel net niets mag raken.
Er zijn echter nog meer uitdagingen bij
het vegen van de vloer! Wordt ie ook echt properder van de ‘veegvaardigheden’
van je kleuter, of veegt hij gewoon wat in het wilde weg? Nu wordt het een
kwestie van ook een richting en een doel aan te geven. “Veeg alle stof naar de
deur.” of “Alle vuil mag onder die
ene stoel.” Het is vooral belangrijk dat je kleuter tijdens het vegen stilaan
meer rekening houdt met aangegeven plaatsaanduidingen. Jawel, alweer een
ontwikkelingsdoel dat onder de aandacht wordt gebracht.
Bewonder nadien ook het opgeveegde vuil.
Hoeveel kreeg je kleine rakker op het blik? Wanneer je twee zo’n kapoenen hebt,
kan je hun verzamelde vuil zelfs vergelijken. Doe het in doorzichtige
afsluitbare zakjes en laat hen dit bekijken en beschrijven wat ze zien. Je
betrekt er ineens ook wiskundige initiatie bij en voila, een nieuw leermoment
ontstaat. ‘Wie heeft meer opgeveegd?’ ‘Wiens zakje weegt het zwaarst?’ Intussen
zijn de kinderen bezig met waarnemen en leren ze strategieën om te meten en te
vergelijken. De weegschaal gebruiken, de zakjes tegen elkaar houden, voelen,…
Kleuters vinden het heerlijk om al die dingen te bespreken, ten minste, als ze
lijken op de kleuters waar ik al die jaren voor heb mogen zorgen! (Jawel, ook
hun drolletje in de pot wordt graag beschreven.)
Klussen 2.0
Zijn er nog extra uitdagingen die je hen
kan geven? Natuurlijk wel. Kunnen ze ook het stof onder de kast vandaan
krijgen? Krijgen ze hun zakje vol op zoek naar méér stof? En wat met het
speelgoed dat onder de zetel is beland? Hoe krijgen ze dat er onderuit? Dat is
pas probleemoplossend denken, vanuit echte situaties, in je eigen
woonkamer.
Op motorisch vlak kan je de uitdaging
aanpassen aan de ontwikkeling van je kind. Wie veegt met de handborstel? Wie
kan de trap al vegen? Wie is specialist in het schoonvegen van kleine vlakken
met een penseel? Denk maar aan het toetsenbord van de computer, de collectie
miniatuurauto's van papa of de reeks Afrikaanse beeldjes op de vensterbank. Dit
kan zeker tellen als een oefening op fijne motoriek en pengreep. Heb je een
kleuter die zich eerder aangesproken voelt door techniek? Geef hem dan zeker de
kans om met de stofzuiger te worstelen (want dat zal het in eerste instantie
zijn). Hoe beweeg ik met de stofzuiger en die vervelende flexibele buis tussen
de tafel en de kast? Hoe geraak ik met de zuigslang toch achter de kattenbak
zonder deze per ongeluk leeg te zuigen?
Natuurlijk zal je kleuter niet plots het
hele huis stofvrij krijgen. Zijn taakspanning is immers nog beperkt. Het
voordeel is echter wél dat je kleuter op een pedagogische manier bezig is
geweest met een huishoudelijke taak.
Samen genieten van het resultaat
Beloon jezelf en je kleuter na afloop
met een tasje thee en een sapje waarbij je elkaars werk bewondert. Waarom
hebben we de vloer geveegd? Is de vloer nu echt schoon? Poetsen is ook goed
kijken…is ons dat gelukt of keken we over de kruimels in de kleine hoeken? Keek
je kleuter naar details of nam het motorische alle aandacht in beslag?
Je zal de eerste keer hééél lang doen
over het vegen van je woonkamer (zie je het nog zitten? ;)), maar besef dat je
vanaf dat moment een vaste huishoudhulp in de buurt hebt die het gaandeweg
zonder jou zal kunnen. Meer nog, na het vegen, kan het snijden van fruit
aan bod komen, het legen van de vuilnisbak en de afwas.
Bij dergelijke routinematige
activiteiten komen heel wat leerkansen aan bod. Toch wanneer we ze als dusdanig
willen zien en aangrijpen. Het enige waar wij op moeten letten is tijd maken en
ruimte geven aan de kleuter om het zelf te doen. Wanneer we dat doen kunnen er
onverwachte en prachtige leersituaties opduiken.
Ook zin om meteen met je eigen kleuters
thuis uit te proberen? Het is er de geschikte periode voor! En voor alle
kleuterjuffen en -meesters: iets om zeker uit te proberen en te
integreren in je klaswerking. Ik wens je alvast veel plezier en ook wel
wat moed!
Marieke
Reacties
Een reactie posten