Leerachterstand. Leerachterstand. Leerachterstand. Je hoort haast niets anders als het over onderwijs gaat. - Ludo Heylen
“Stuur kinderen niet met een stempel “leerachterstand” de toekomst in!"
(Marcel van Herpen).
De jongste maanden worden we voortdurend geconfronteerd met uitspraken en krantenkoppen rond de opgelopen leerachterstand van onze kinderen/jongeren tijdens deze corona pandemie. Sommige spreken al van een historische achterstand, van een corona-generatie, ja zelfs een verloren generatie. En net daar wringt het schoentje. Mogelijk is de manier waarop er over deze generatie gepraat wordt nefast voor hun ontwikkeling. Deze stempel drukt echt wel op onze schoolgaande jeugd. "Als je kinderen van jongs af aan laat weten dat ze een achterstand hebben, gaan ze zich daar naar gedragen. Dat heeft geweldige beperkingen voor een ongelooflijk potentieel wat we verloren laten gaan[1].”
Je zal meer een kind van nu zijn!
Ik citeer graag Yvonne Zandhuis die als
directeur een brief schrijft naar de ouders en leerkrachten omdat ze zich
ergert aan de negatieve berichtgeving over de leerachterstanden. Ze schrijft: “Je
zal maar een kind van nu zijn, terwijl je elke dag ongelofelijk je best doet om
alles voor elkaar te krijgen. In een ongewone situatie. In een wereld die
totaal anders is en heel veel van je vraagt. Je zal maar een ouder zijn in deze
tijd. Waarin je probeert alles rond te breien. Je werk, je gezin, je zorgen. (…)
Je zal maar leerkracht zijn in deze tijd. En je alles geeft om alle kinderen
erbij te houden, zorgt voor een gedegen en goed aanbod en in verbinding blijft
met alle kinderen. En maar blijven motiveren, terwijl er geen één leerkracht
het onderwijs is ingegaan om van achter een laptop kinderen te stimuleren,
onderwijzen en te begeleiden. En dat je als leerkracht ervoor zorgt dat de
kinderen die het echt nodig hebben toch op school terecht kunnen en dat je
collega’s deze kinderen (met de kinderen van ouders met een cruciaal beroep)
met liefde opvangen in de noodopvang. Je zal maar opgroeien, leven, werken in
deze tijd en dan alleen maar te horen krijgt dat het niet goed gaat komen met
deze kinderen. Er moet extra les komen, er moet een plan komen waarin de
kinderen “bijgespijkerd” kunnen worden etc. Ik zou mij kunnen voorstellen dat u
als ouders nog eens extra in de kramp schiet, want we willen toch allemaal dat
het goed komt met je kind[2].
“
Leren gaat niet over vaste programma’s
afhandelen!
Het zijn ongewone tijden en daarin is niets
evident maar dat is met ontwikkeling altijd zo een beetje. Ontwikkeling loopt
niet volgens vaste plannen en patronen: ontwikkeling gaat met sprongen. Soms
kan het erg snel gaan, soms traag. Dat was voor corona zo, en dat is nu zo.
Maar nogal wat mensen denken dat kinderen/jongeren leren door een vast programma
af te werken. Het lijkt hen levensnoodzakelijk dat er geen afwijkingen zijn van
dit programma want dan komt het niet goed. Ze
zien niet dat leren een uniek proces is waarbij elke kind/elke jongere zijn
eigen weg aflegt en zijn eigen tempo heeft. Ze
zien niet in dat kinderen/jongeren tijdens deze pandemie verschrikkelijk veel
leren en unieke kansen krijgen om zaken op hun eigen manier aan te pakken. Ik hoor van nogal wat scholen mooie verhalen
waarbij ze zeggen dat ze nu effectiever en beter lesgeven dan voor corona. Ze
hebben geleerd veel meer te vertrouwen op de mogelijkheden van de kinderen/jongeren;
ze hebben geleerd om de bijzaken van de hoofdzaken te scheiden en te focussen
op de essentie. Wellicht zijn kinderen/jongeren daarmee beter voorbereid om
toekomstige problemen aan te pakken ook al hebben ze bepaalde inhoudelijke
zaken niet gezien. Ze hebben immers geleerd wat te doen als het even moeilijk
gaat.
Heb vertrouwen in onze leerkrachten (want ze zijn goed)!
Ook naar
leerkrachten wordt er met weinig vertrouwen gekeken. Er wordt gepraat met
woorden zoals “bijspijkeren”, “achterstand wegwerken” en “nu snel handelen”.
Woorden die leerkrachten onder druk zetten: ze moeten er ‘nu’ iets aan doen.
Zouden we niet veel beter leerkrachten de ruimte geven om te doen waar ze goed
in zijn: met kinderen/jongeren werken en daarbij vertrekken vanwaar deze
kinderen/jongeren staan. Laat ons toch meer vertrouwen uitspreken in onze leerkrachten.
Laat hen bepalen wat te doen. Vertrouw op hun professionaliteit. Vertrouw erop
dat ze weten waarmee ze bezig zijn en geef hen de ruimte om eigen plannen uit
te werken. Dat vraagt dat we meer kijken naar middellange doelen dan wel naar
korte termijndoelen. Waarom zouden we kinderen/jongeren over een periode van 2
jaren niet naar dezelfde competenties kunnen brengen als vorig generaties. Geef
leerkrachten die ruimte.
Kansengroepen
in beeld.
Vooral
kansengroepen dreigen nu uit de boot te vallen. Uiteraard zijn we blij met de
aandacht voor deze doelgroepen. Maar laat er geen discussie over bestaan: we
deden het ook voor corona op dit vlak niet goed. Corona heeft het beeld
duidelijker gemaakt, heeft alles zichtbaarder gemaakt. Een aanpak om de
doelgroepen echt gelijke kansen te geven vraagt meer dan aandacht voor
“bijspijkeren”. We hebben immers een lange traditie met remediëren in
Vlaanderen en ondanks alle inspanningen op dat vlak zien we de
kansenongelijkheid binnen ons onderwijs niet afnemen. Dat vraagt immers een
totale aanpak waarbij kinderen/jongeren vanuit hun mogelijkheden worden
aangesproken en niet vanuit hun tekorten. Het selectiesysteem binnen ons
onderwijs selecteert bijna altijd op wat
kinderen/jongeren niet kunnen eerder dan op wat ze wel kunnen.
Besluit
Uiteraard gaan
zaken niet zoals we gewoon zijn. Dat ondervindt iedereen, elk dag opnieuw. Maar
er is geen reden om daarom een hele generatie als problematisch te labelen.
Want vroeg of laat gaat dit in de hoofden van onze kinderen/jongeren leven: zij
zijn de achterstand-generatie, zij hebben veel gemist, zij zijn de misfits.
Willen we dat wel? Helpt dat hen wel vooruit? Want wat gebeurt er met je als je
een probleemgeval bent geworden?
Bekijk HIER een kort filmpje van het radio-interview met Marcel van Herpen
Lees HIER de
brief van Yvonnen Zandhuis
Marcel van
Herpen is net als Maarten Vansteenkiste, Ilona Boniwell en Ferre Laevers een
van onze sprekers op onze online D-day van 21 mei 2021. Info en inschrijven kan
via deze LINK.
Reacties
Een reactie posten