Essen leest! - Bart Van Spaendonk

 

Het leesniveau van onze Vlaamse leerlingen is al jaren een hot item in en buiten de onderwijswereld. 

Het departement onderwijs wil leesbevordering op school stimuleren en lanceerde daarom eind vorig schooljaar de projectoproep “Lezen op school”. Samenwerkingsverbanden tussen o.a. scholen en bibliotheken kwamen in aanmerking voor financiële ondersteuning. De Essense basisscholen en de lokale bib sloegen de handen in elkaar en dienden een tweejarige projectaanvraag in. Met succes!  In september 2020 ging het project “Essen Leest!” van start.  Dit project steunt op twee pijlers: een intensieve samenwerking tussen de scholen en de bib enerzijds, en professionele begeleiding bij het versterken van duurzaam leesonderwijs in de scholen zelf anderzijds.

Samenwerking met de bib

Eén van de voornaamste elementen in sterk leesonderwijs, is de toegang tot degelijk leesmateriaal. Toch bevatten de huidige klasbibliotheken van de basisscholen vaak een eenzijdig aanbod van verouderde boeken. Tegelijkertijd staan in de bibliotheek van Essen meer dan duizend kwalitatieve boeken gestockeerd in een aparte ruimte: de wisselcollectie. Via het project “Essen leest”  worden deze boeken nu verdeeld onder de scholen. Daarbij begeleiden de bibliotheekmedewerkers de scholen bij het samensmelten van hun huidige aanbod met die boeken uit de wisselcollectie tot een volwaardige schoolbibliotheek. De verouderde boeken verdwijnen uit de collectie, maar de bib engageert zich om de volgende jaren extra boeken aan te kopen voor die schoolbibliotheken tot er minimaal 7 boeken per leerling beschikbaar zijn. Leerlingen krijgen ook allemaal hun eigen bibpas en op de scholen wordt een uitleenscanner geïnstalleerd. 7 Boeken per leerling geeft toch al snel gemiddeld een 170 op kwaliteit geselecteerde  boeken per klas. Dat zal de kinderen in Essen ongetwijfeld erg plezieren. In deze schoolbibliotheken valt veel lekkers te lezen!

Pedagogische ondersteuning voor een professionele aanpak

Voor het onderwijskundige luik wordt een beroep gedaan op onderwijscoaches van het Centrum voor Ervaringsgericht Onderwijs (CEGO). Hun eerste taak bestaat erin per school een ‘leesfoto’ op te maken: een stand van zaken betreffende het huidige leesonderwijs. In elke klas wordt de betrokkenheid van leerlingen tijdens leeslessen in kaart gebracht door middel van observaties. Hierdoor is het mogelijk een beeld te krijgen van de accenten die gelegd worden in het leesonderwijs in de verschillende scholen.  Ook worden er testen afgenomen om het beginniveau voor technisch en begrijpend lezen te kunnen vaststellen. Daarnaast zijn er bevragingen georganiseerd bij leerlingen, leerkrachten en ouders over hun beleving bij het leesonderwijs.  Samen met de onderwijscoaches verwerkt elke school haar leesfoto. Deze leesfoto vormt de basis voor het opmaken van een schooleigen actieplan:  wat zijn de ambities? Welke prioriteiten worden er gesteld? Welke acties wil men ondernemen? Wanneer plant met deze acties in?  

Elke school maakt werk van het realiseren van zijn eigen actieplan en krijgt daarvoor ondersteuning in de vorm van studiedagen of coachingsmomenten op de klasvloer. Het is de bedoeling dat elke school een eigen weg aflegt op zoek naar eigen verbeteracties bij hun leesaanpak. Daarnaast worden er ook netwerkmomenten georganiseerd waarbij leerkrachten van verschillende scholen samenkomen om hun ervaringen en expertise uit te wisselen. Zo kunnen ze mekaar inspireren met goede praktijkvoorbeelden en initiatieven.

Na dit schooljaar en eind volgende schooljaar – bij het einde van het tweejarig project – worden er nieuwe leesfoto’s gemaakt. Zo kunnen vorderingen en inspanningen van kinderen, ouders, bib, leraren, onderwijscoaches,... in beeld gebracht worden. Hopelijk resulteert dit in betere leesresultaten van de jonge lezers, want daarin geloven alle betrokkenen: meer aandacht voor lezen, meer aandacht voor een kwaliteitsvolle en doordachte leesdidactiek gecombineerd met een sterk leesaanbod in samenwerking met de bib moet leiden tot meer leesplezier en sterkere vaardigheden in lezen.

Het project 'Essen leest!' loopt 

in samenwerking met  en